لوله های آشکارساز گاز چیست؟

با یک لوله یا تیوب های آشکارساز گاز می توان وجود گاز خاصی را در جو یا گاز نمونه برداری شده تشخیص داد. از لوله های آشکارساز برای تشخیص گازهای قابل اشتعال، گازهای سمی و اکسیژن استفاده کرد. تیوب های آشکارساز شامل یک لوله شیشه ای پلمپ شده حاوی مواد شیمیایی واکنشی است که روی ذرات نگهدارنده بی اثر پوشانده شده است. تا زمانی که مهر و موم این لوله ها باز نشده است ، آن را می توان برای سال ها نگهداری کرد. پس از باز شدن از یک پمپ دستی برای کشیدن نمونه هوا از داخل لوله استفاده می شود که با واکنش با ترکیب مورد نظر در هوا تغییر رنگ می دهد و در ادامه لکه رنگی در طول لوله ایجاد می شود و در نهایت غلظت گاز با استفاده از مقیاس از پیش کالیبره شده چاپ شده روی لوله اندازه گیری می شود.

از مزایای تیوب های آشکارساز گاز این است که می توانند بسیاری از گازهای خاص را شناسایی کنند. گازهایی که حتی گاهی اوقات با سایر دستگاه های گازسنجی قابل تشخیص نیستند.  ازمزیت دیگر تیوب های آشکارساز گاز در مقایسه با گازسنج یا دتکتورهای گاز این است که اندازه گیری با هزینه کم و بدون نیاز به کالیبراسیون دوره ای انجام می گردد. البته تنها نقطه ضعف لوله‌های آشکارساز گاز این است که برای مشاهده نتایج  اندازه‌گیری با تیوب های گاز در مقایسه با اندازه‌گیری با دتکتورهای گاز با سنسور PID یا سنسورهای الکتروشیمیایی نیاز به زمان بیشتری است.

سیستم تشخیص گاز از دو بخش تشکیل شده است:

یک بخش شامل یک جعبه با لوله های آشکارساز گاز برای یک گاز خاص که معمولاً در هر بسته 10 عدد تیوب سنجش گاز وجود دارد و بخش دیگر پمپ نمونه گیری گاز استکه  از نوع پمپ پیستونی و بشکه ای است که می تواند تا 100 میلی لیتر نمونه برداری کند و قابلیت نگه داشتن خلاء ثابت را دارد.

دستور کار به این شکل است که برای اندازه گیری، یک تیوب آشکارساز گاز با هر دو سر باز به رابط لوله لاستیکی در انتهای بشکه وارد می شود. هنگامی که پیستون با کشیدن دستگیره خارج می شود، گاز نمونه به آرامی (3-1 دقیقه) از لوله و داخل بشکه کشیده می شود. روی جعبه لوله آشکارساز گاز و در برگه دستورالعمل لوله مشخص شده است که چند میلی لیتر یا چند ضربه پمپ برای اندازه گیری با لوله آشکارساز گاز خاص مورد نیاز است.

چگونه یک لوله آشکارساز گاز را در پمپ نمونه گیری گاز قرار دهیم؟ بسیاری از پمپ های نمونه گیری گاز حاوی یک برش در نوک لوله هستند. کاتر نوک لوله بر روی پمپ نمونه گیری گاز تعبیه شده است تا قبل از وارد کردن لوله در پمپ نمونه گیری گاز، هر دو انتهای لوله آشکارساز گاز را جدا کند. برای شکستن نوک آن را در سوراخ کاتر قرار و لوله را به یک طرف خم کنید. لوله باز را در کانکتور لاستیکی ورودی پمپ نمونه گیری گاز قرار دهید. باید مطمئن شوید که فلش روی لوله آشکارساز گاز به سمت پمپ نمونه گیری گاز باشد که با کمی چرخاندن لوله آشکارساز گاز در حین قرار دادن به اطمینان از مهر و موم خوب کمک می کند. در مورد لوله دوتایی ابتدا پیش لوله را به لوله اندازه گیری متصل کرده و سپس لوله اندازه گیری را در ورودی پمپ نمونه گیری گاز قرار دهید. نتایج اندازه گیری شده توسط لوله های آشکارساز گاز را باید بلافاصله (در عرض چند دقیقه) پس از نمونه برداری بخوانید، زیرا ممکن است لکه ها با گذشت زمان محو یا پخش شوند.

تیوب یا لوله های سنجش گاز با توجه به طراحی شرکت های مختلف به دو دسته لوله های ضخیم و باریک تقسیم بندی می شوند . لوله های ضخیم تیوب های آشکارساز گاز از برندهای Dräger یا MSA/KWIK-DRAW هستند. این دو برند لوله های آشکارساز گاز با یکدیگر قابل تعویض هستند و می توانند با پمپ های نمونه گیری گاز یکدیگر استفاده شوند. لوله های نازک لوله های آشکارساز گاز از برندهای  UNIPHOS، GASTEC، KITAGAWA، RAE، HONEYWELL و SENSIDYNE هستند. این مارک لوله های آشکارساز گاز نیز قابل تعویض با یکدیگر هستند و می توانند با پمپ نمونه گیری گاز یکدیگر استفاده شوند اما مارک لوله های ضخیم و مارک لوله های نازک به دلیل ابعاد مختلف قابل تعویض با یکدیگر نیستند و در نتیجه در پمپ های نمونه گیری گاز یکدیگر قرار نمی گیرند.

برای نگهداری بهتر از تیوب های آشکارساز گاز باید آن را در مکانی سرد، خشک و تاریک (به عنوان مثال یخچال با دمای 4 تا 7 درجه سانتیگراد ) نگهداری کرد هر چند مطابق با برگه دستورالعمل در دمای اتاق نیز تا مدت زمانی ماندگاری خواهند داشت. ضمنا نگهداری تیوب ها در زیر دمای انجماد ضروری نیست و در موارد معدودی می تواند به آنها آسیب برساند.